ذکر و یاد خداوند از محبّت به او نشأت مى گیرد پس هر اندازه محبّت به خداوند بیشتر باشد، انسان بیشتر به یاد او خواهد بود. این رابطه را در امور عادى دنیوى نیز مى توان تجربه نمود. هر شخصى به هر اندازه به کسى علاقه مند باشد، به همان اندازه به یاد او خواهد بود و علاقه زیاد سبب مى گردد که بیشتر به یاد او باشد و از طرف دیگر، اگر او را فراموش کند از محبّت وى کاسته شده و به تدریج یاد او از دل بیرون مى رود. و بر عکس هر قدر به یاد او باشد بر محبّتش افزوده مى گردد، لذا کسانى که در این دنیا دلخوشى آنها به یاد خداوند است، هر اندازه که یاد و توجه آنها به خدا بیشتر و عمیق تر شود، محبتشان به خداوند متعال افزون مى گردد.
1ـ بحارالأنوار، ج 98، ص 89، روایت 2.
ب: محبّت خداوند
«... وَ الَّذینَ امَنُوا اَشَدُّ حُبّاً لِلّهِ»(1)
دلخوشى دیگر بندگان محبوب خدا، محبّت الهى است، اگر زمانى احساس کنند، دلشان از محبّت خدا خالى گشته، مرگ را براى خویشتن بهتر از دل خالى از محبّت خدا، مى پسندند. طراوت و شادابى دلشان به این است که زندگى را با محبّت به خدا سپرى کنند و لذا در تلاش اند با اعمال و رفتار خود، محبّت و رضایت او را جلب نمایند و مانع را از سر راه بردارند.
ج: رضایت و خشنودى خداوند
بزرگ ترین لذت محب در این است که احساس کند محبوبش از او راضى و خشنود است. محبّت هاى عادى بشر نیز چنین است. انسان وقتى به کسى محبّت مى ورزد، به این دلخوش است که رضایت محبوبش را نظاره گر باشد.
آرى از ویژگى هاى بارز بندگان خالص و محبوب خدا این است که پیوسته رضایت و جلب نظر الهى را مى طلبند و هرگاه احساس کنند ازرضایت و محبّت خدا به آنها کاسته شده، همواره در عذاب و دلتنگى به سر مى برند و هرگز نمى توانند آن را تحمل کنند و لذا در تکاپوى تحصیل رضایت خداوند گام هاى مثبت و ارزنده اى بر مى دارند، تا خویشتن را از این حالت مهلک و رنج آور، رهایى بخشند.
