«یا اَحْمَدُ؛ هَلْ تَدْرى لاَِىِّ شَىء فَضَّلْتُکَ عَلى سایِرِ الاَْنْبیاءِ؟ قالَ اللّهُمَّ لا»
اى پیامبر، آیا میدانى چراتو رابرسایر انبیاء برترى دادم؟ جواب داد: نمى دانم، اى پروردگارم.
البته پیامبر چون انسان است از پیش خود چیزى نمى داند و علم او از طریق تعلیم و افاضه خداوند حاصل مى گردد، لذا پیامبر در جواب مى گوید نمى دانم؛ یعنى از پیش خود نمى دانم.
«قالَ: بِالْیَقینِ وَ حُسْنِ الْخُلْقِ وَ سَخاوَةِ النَّفْسِ وَ رَحْمَة بِالْخَلْقِ»
خداوند فرمود: به واسطه یقین و خوش خلقى و سخاوت نفس و مدارا کردن و رحمت با مردم ترا برترى بخشیدم.
1ـ زخرف/37.
(این سخن خدا باعث مى شود دیگران به اهمیت این صفات پى برده سعى کنند آنها را در خود تقویت کنند).
اولین ویژگى که پیامبر بدان متصف گردید، یقین است که همه انبیا بدان متصف بودند و البته یقین داراى مراتبى است و ممکن است برخى از آن مراتب در مردم نیز وجود داشته باشد، ولى عالى ترین مراتب آن در انبیا و به خصوص پیامبرانى که داراى مقام امامت نیز بودند وجود داشت و در وجود مقدس پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) که کامل ترین انبیاست، بهترین و والاترین مرتبه یقین وجود داشت که این خود موجب برترى پیامبر بر سایر انبیا گشت.
«وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ اَئِمَّةً یَهْدُونَ بِاَمْرِنا لَمّا صَبَرُوا وَ کانُوا بِآیاتِنا یُوقِنُونَ»(1)
برخى از بنى اسرائیل را امام و پیشوایانى قرار دادیم که به امر ما خلق را هدایت کنند، چون در راه حق صبر کردند و به آیات ما یقین داشتند.
(ملاک امامت و رهبرى دو چیز است، یکى صبر در مقام عمل و دیگرى یقین از نظر درک و معرفت).
دیگر ویژگى هایى که موجب برترى پیامبر گشته: خوش خلقى، سخاوت در مقام بخشش مال، رحمت، دلسوزى و مهربانى با مردم است. خداوند در قرآن مى فرماید:
«...حَریصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنینَ رَئُوفٌ رَّحیمٌ»(2)
پیامبر بر (هدایت و نجات) شما حریص و به مؤمنان رئوف و مهربانست.
خداوند بعد از بیان دلیل برترى پیامبر مى فرماید:
«وَ کَذلِکَ اَوْتادُ الاَْرْضِ لَمْ یَکُونُوا اَوتاداً اِلاّ بِهذا»
همچنین اوتاد و بزرگان روى زمین اگر چنین نباشند، به آن مقام رفیع دست نمى یابند.
1- توبه/24.
2- توبه/128.
استعمال کلمه «اوتاد» در این روایت و سایر روایات، نشانه این است که در بین انسانها، غیر از انبیا کسان دیگرى نیز هستند که حکم میخ در و پنجره و ساختمان را دارند: چنانکه اگر در پنجره و در میخ به کار نرود، اجزاى آن از هم مى پاشد، این بزرگواران نیز اوتاد و میخ هاى زمینند و خدا به واسطه وجود آنها زمین را حفظ مى کند و بلاها را دفع مى سازد ـ پس اوتاد زمین به واسطه همین صفات به این مقام رسیده اند.
